เชื่อว่าตอนนี้ยังมีหลายคนที่คุ้นเคย และชอบสำเนียงการออกเสียงภาษาไทยของ Text to Speech อย่าง PPA ตาทิพย์กันอยู่ ซึ่งพอใช้จนชินเข้า ก็จะเริ่มมีความรู้สึกว่า ปรับระดับความเร็ว (rate) จนสุดแล้ว แต่ก็ยังอ่านช้าไม่ค่อยทันใจเท่าไหร่เลยแฮะ ในขณะที่เสียงสังเคราะห์ตัวอื่นๆ สามารถปรับความเร็วได้มากกว่า หรือแม้กระทั่งมีฟังก์ชัน "Rate Boost" เพื่อเพิ่มความเร็วขึ้นไปอีกขั้น

หากใครที่มีปัญหานี้ วันนี้เรามีทางออกมาให้คุณแล้วครับ นั่น ก็ คือ "Speech Hub"

Speech Hub เป็น Driver สำหรับ Text To Speech หลายๆ ตัว ที่ทำงานบนระบบปฏิบัติการ Windows โดยผู้พัฒนาทำมาเป็น Driver ที่ใช้บน Windows โดยตรง และ เป็น Driver ที่ใช้งานกับโปรแกรม NVDA อย่างเดียว โดยความสามารถของ Driver ตัวนี้ คือสามารถทำงานร่วมกับ Microsoft Speech version 5 หรือ SAPI5 ที่เราคุ้นเคย ซึ่งก็แปลว่า มันสามารถเป็น Driver สำหรับ PPA ตาทิพย์ของเราได้ด้วยนี่เอง

ทั้งนี้เนื่องจากตัวตาทิพย์เองก็ไม่ได้ถูกพัฒนาปรับปรุงมานาน รวมถึงตัว SAPI5 ด้วยเช่นเดียวกัน ดังนั้นการใช้งานกับ Screen Reader เวอร์ชันใหม่ๆ ก็อาจพบว่าทำงานได้ไม่สมบูรณ์นัก พบบัก๊หรือข้อจำกัด ข้อบกพร่องอื่นๆ มากมาย

Speech Hub สามารถเข้ามาช่วยเราในจุดนี้ได้ครับ เพราะผู้พัฒนาได้ปรับปรุงตัว Driver ที่เป็นตัวควบคุมการทำงานของ Text to Speech เสียงต่างๆ ให้เข้ากันได้กับ Windows ใหม่ๆ รวมถึง Screen Reader ใหม่ๆ ด้วย พูดง่ายๆ ว่าทำให้เสียงสังเคราะห์ตัวเก่าๆ สามารถทำงานบนระบบปฏิบัติการใหม่ๆ ได้ดีขึ้นนั่นเอง

ก่อนหน้านี้ ผู้เขียนเองพบว่า หลังจากอัพเดต NVDA มาเป็นเวอร์ชัน 2019.3.1 ซึ่งโครงสร้างของ NVDA มีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ ก็พบปัญหาอย่างนึงว่า การใช้เสียงตาทิพย์อ่านบทความบนหน้าเว็บ เรากดคำสั่ง say all แล้ว ตาทิพย์นั้นจะอ่านข้อความได้ไม่ทั้งหมด คืออ่านไปประมาณจบย่อหน้า แล้วก็หยุดไป ซึ่งก่อนหน้านี้ไม่พบปัญหาแบบนี้

แต่พอเปลี่ยนมาใช้งาน Speech Hub ร่วมกับตาทิพย์แล้ว ปัญหาที่ว่านี้ก็หายไปเลย

นอกจากนี้ Speech Hub ยังทำให้เราใช้ฟังก์ชัน "Rate Boost" กับเสียงตาทิพย์ได้อีกต่างหาก ดังนั้นใครที่เคยขัดใจกับความเร็วในการอ่านของตาทิพย์ที่สู้เสียงอื่นๆ ไม่ได้ ตอนนี้คุณมีทางออกแล้วครับ

โดยก่อนอื่น เราก็ต้องเข้าไปดาวน์โหลด Speech Hub มาติดตั้งกันเสียก่อนจาก Speech Hub For NVDA

เข้าไปแล้วจะมีลิงก์ "hear" อยู่สองอันนะครับ ลิงก์แรกเราจะได้มาเป็นไฟล์ .exe ขนาดราวๆ 30mb และลิงก์ที่สอง เราจะได้มาเป็นไฟล์ NVDA add-on ซึ่งหากใครพบว่าดาวน์โหลดไฟล์ส่วนเสริมมาแล้ว แต่ได้เป็นไฟล์นามสกุล .zip สามารถอ่านวิธีแก้ไข หากดาวน์โหลดมาแล้วเป็นไฟล์ .ZIPได้จาก หน้า NVDA Add-ons ของเรา

วิธีติดตั้งก็คือให้ติดตั้งไฟล์ .exe ก่อน ทำตามขั้นตอนปกติ จากนั้นค่อยติดตั้งไฟล์ที่เป็น NVDA Add-on ก็จะสามารถติดตั้งได้ตามปกติ

หากไม่ได้ติดตั้งไฟล์แรกก่อน เมื่อเราติดตั้งตัวส่วนเสริมอย่างเดียว จะเจอหน้าแจ้ง error ว่าไม่สามารถติดตั้งส่วนเสริมได้นะครับ

หลังจากเราติดตั้งตัว Speech Hub เรียบร้อยกันแล้ว วิธีการใช้งานก็ไม่ได้ยุ่งยากอะไร กด Control+NVDA+s เปิดหน้าเลือก Synthesizer ขึ้นมา เราจะพบตัวเลือกของ Speech Hub ที่เพิ่มขึ้นมา ได้แก่

  • Speech Hub eSpeak
  • Speech Hub Mary TTS
  • Speech Hub Microsoft Speech API version 5
  • Speech Hub Microsoft Speech API version 5 - common driver
  • Speech Hub Pico TTS

ซึ่งหากเราต้องการใช้งานร่วมกับ PPA ตาทิพย์ ก็ต้องเลือกอันที่เป็น Speech Hub Microsoft Speech API version 5 หรือ Speech Hub Microsoft Speech API version 5 - common driver นั่นเอง

เมื่อเลือกในส่วนของ Synthesizer ได้แล้ว ตอนแรกเราจะพบว่าเสียงอ่านเป็นเสียงของ SAPI5 ตัวหลักก่อน เราต้องเข้าไปเปลี่ยนเสียง Voice ใน Voice Settings ให้เป็นเสียง PPA ตาทิพย์อีกครั้งนึง ก็คล้ายๆ กับการตั้งค่าให้ตาทิพย์ใช้งานร่วมกับ NVDA ในครั้งแรกนั่นเอง

ทีนี้หลายคนอาจสงสัยว่า ตัวเลือก SAPI5 กับ SAPI5 - common Driver นั้นแตกต่างกันอย่างไร เท่าที่ผู้เขียนค้นพบก็คือ ตัวแรก เราจะสามารถใช้งานฟังก์ชัน "Rate Boost" ได้ แต่ตัวหลังไม่มีให้ใช้งาน แต่การอ่านที่ผู้เขียนเคยพบว่าเป็นปัญหาอ่าน say all ไม่ครบถ้วนนั้น จะใช้ตัวไหนก็กลับมาอ่านได้ครบถ้วนเหมือนกัน ตรงนี้อาจต้องลองสังเกตความแตกต่างกันดูอีกทีนะครับ

Notice

สำหรับการใช้ Speech Hub กับ ตาทิพย์ ในโหมด rate boost นั้น ผู้เขียนพบว่ายังมีบั๊กแปลกๆ อยู่บ้าง คือเวลาเราพิมพ์อักษรบางตัว (พบว่าจะเป็นแบบสุ่ม และวนไปเรื่อยๆ) เราอาจจะพบว่ามีเสียงแปลกๆ โผล่ขึ้นมาด้วยในขณะที่ตาทิพย์ออกเสียงตัวอักษรตัวนั้น พบทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ โดยวิธีแก้ (ชั่วคราว) คือปิดและเปิด rate boost ใหม่ สามารถทำได้จากคำสั่ง ring keys ปัญหา ณ ตอนนั้นก็จะหายไป แต่ก็จะเป็นกับอักษรตัวใหม่ได้ต่อไป

นอกจากนี้ หากใครได้เพิ่มเติมส่วนของ Speech Dictionary > Voice Dictionary ในโปรแกรม NVDA ไว้ ของเสียงตาทิพย์ เราจะต้องเพิ่มเติม dict เข้าไปใหม่นะครับ หรือหากใครสามารถ ก็สามารถนำไฟล์ dict ของเดิม มาเปลี่ยนชื่อและวางไว้ในโฟลเดอร์ของเสียงใหม่ ก็จะใช้งานต่อได้อย่างราบรื่นทีเดียว ^_^